Ina Benita przeżyła! Tajemnica z Rhumspringe

(strona 4)

Marokański ślad

Na zachowanych w Dolnej Saksonii dokumentach kończą się pewne przekazy źródłowe na temat powojennych losów Iny Benity. Co dalej działo się z aktorką? W rozmowie z Marcinem Szczygielskim Zofia Wilczyńska stwierdziła, że po wojnie mogła ona wyemigrować do Ameryki Południowej. Wspomniała też o tajemniczym mężczyźnie, mówiącym po polsku z niemieckim akcentem, który zadzwonił do niej do Domu Artystów Weteranów Scen Polskich, gdzie spędziła ostatnie lata życia (zmarła w 2010 r.). Wypytywał o role aktorskie Iny i o to, jaka była w osobistych kontaktach, sam mając przy tym dużą wiedzę na temat jej życia. W końcu Wilczyńska zapytała, czy nie jest on przypadkiem synem Iny Benity, lecz w tym momencie telefon rozłączył się²⁵.

Karta meldunkowa Inny Florow-Bułhak z 22 maja 1945 r. W rubryce „zawód” wpisano „aktorka” (źródło: Archiwum prywatne Ingo Pascha)

Dlaczego jedna z najpopularniejszych i najpiękniejszych aktorek II Rzeczypospolitej nigdy nie zdecydowała się na powrót do Polski, ani nawet na nawiązanie kontaktu ze znajomymi?

– tłumaczy Marcin Szczygielski²⁶. Ponadto Ina występowała w czasie wojny w warszawskich teatrach jawnych, co w okresie stalinizmu było traktowane jako przejaw kolaboracji z okupantem. Wielu artystów, którzy podjęli pracę w teatrach Komedia, Miniatury czy Niebieski Motyl, było ostro krytykowanych i represjonowanych. W propagandowej audycji Fala 49 komunistyczna dziennikarka Wanda Odolska nazwała Benitę „hitlerowską dziwką”²⁷. Nic więc dziwnego, że aktorka nie chciała być częścią tego świata. Nie chciała też, by dorastał w nim jej syn Tadeusz Michał.

W lutym 2018 r. pod artykułem na temat Iny Benity na stronie Ilustrowanego Tygodnika Polskiego pojawiła się poruszająca wiadomość od domniemanego wnuka Iny Benity:

Ina przeżyła. Była moją babcią. Thaddeus jest moim ojcem. Bardzo doceniam ten artykuł. Nie wiedzieliśmy nic o jej życiu… a przynajmniej… niewystarczająco dużo. Do wczoraj nie wiedzieliśmy nawet o filmach! Nie wiedzieliśmy, że była aktorką! Z tego co wiedzieliśmy, pracowała jako „komik” w Maroku zanim przyjechała do USA. (Mieliśmy lampy z pałacu książęcego w Maroku. Nigdy nie mogłem zrozumieć dlaczego.) Wiedzieliśmy o narodzinach ojca w obozie, ale babcia nigdy nie powiedziała nic konkretnego. Moja matka próbowała nagrać ją na taśmie. Nic. Wiedzieliśmy, że wiele razy zmieniała tożsamość i często próbowałem ją zrozumieć… Dziękuję za obserwacje na temat języka. Zmarła kiedy miałem około 12 lat. Miała śliczny akcent, ale jeżeli mówiła innymi sześcioma językami tak płynnie jak mówiła po angielsku… Prawdopodobnie była bardziej „lingwistycznie funkcjonalna” niż płynna. Twój artykuł nauczył mnie więcej o mojej babci i rodzinnej historii niż kiedykolwiek wiedziałem [...] Przedwojenna książka z nutami z Iną Benitą na okładce (domena publiczna) Muszę to powiedzieć. Zapomnijcie o tym, że babcia kolaborowała z nazistami. Zostałem wychowany w skrajnej nienawiści do nazistów. Jeśli zrobiła kiedykolwiek coś kwestionowanego moralnie, to było w obronie własnej²⁸.

Autor artykułu o Inie Benicie na stronie Ilustrowanego Tygodnika Polskiego nawiązał kontakt z jej domniemanym wnukiem, otrzymał od niego nawet zdjęcie Iny po latach, lecz uznał je za postarzone komputerowo i nie uwierzył w podane przez niego rewelacje²⁹. Wobec nowych dokumentów i relacji potwierdzających, że Ina Benita przeżyła II wojnę światową, należy ponownie zweryfikować podane przez domniemanego wnuka aktorki informacje. Być może w przyszłości uda się odnaleźć w Stanach Zjednoczonych grób Iny Benity i dopisać kolejne rozdziały do jej skomplikowanego życiorysu.

Ina Benita i jej długa droga do Ameryki. Nieznane powojenne losy słynnej aktorki

Ina Benita, wbrew powielanym dotychczas informacjom, nie zginęła w czasie Powstania Warszawskiego, lecz zmarła czterdzieści lat później. Powojenne losy aktorki pełne były niezwykłych zdarzeń i nagłych zwrotów akcji. Zapraszamy do lektury drugiej części dziennikarskiego śledztwa!

Czytaj dalej...

Bibliografia:

Opracowania:
1. Słownik biograficzny teatru polskiego, t. 3, 1910-2000. A-Ł, pod red. B. Berger, Warszawa 2017.
2. Gacek Piotr, Ina Benita. Za wcześnie na śmierć, Warszawa 2018.
3. Maśnicki Jerzy, Stepan Kamil, Pleograf. Słownik biograficzny filmu polskiego 1896-1939, Kraków 1996.

Artykuły:
1. Gedenktafel am Hübentaler Wald, Eichsfelder Tageblatt, 12 czerwca 2017 r.
2. Sprawy Z.A.S.P., „Scena Polska: organ Związku Artystów Scen Polskich”, R. 10, z. 24, 1930.
3. DeS, Bułhak, Janina – Ina Benita, Ilustrowany Tygodnik Polski.
4. Hobrecht Heinz, Auf der Suche, Eichsfelder Tageblatt, 7 grudnia 2013 r.
5. Hobrecht Heinz, Rhumspringer Zwillingsbrüder Pasch suchen das Grab des Vaters, Goettinger Tageblatt.
6. Zapert Tomasz Zbigniew, Długowłosa blondynka o przenikliwym spojrzeniu, „Plus Minus”, 29 lipca 2000 r.

Dokumenty:
1. Akt zgonu Hansa Georga Williego Pascha z 18 lutego 1946 r., dokument ze zbiorów prywatnych Ingo Pascha.
2. Dokument w sprawie uznania ojcostwa (wydany Hohegeiß, 21 czerwca 1945 r.) dokument ze zbiorów prywatnych Ingo Pascha.
3. Dokument zawarcia związku małżeńskiego między Hansem Georgiem Willim Paschem a Inną Florow-Bułhak (Hohegeiß, nr 4/1945; odpis wydany w Braunlage, 30 kwietnia 2014 r.), dokument ze zbiorów prywatnych Ingo Pascha.
4. Odpis aktu ślubu Hansa Georga Williego Pascha i Inny Florow-Bułhak sporządzony 16 maja 2013 r. w Braunlage, dokument ze zbiorów prywatnych Ingo Pascha.
5. Zaświadczenie pobytu z dnia 22 maja 1945 r., dokument ze zbiorów prywatnych Ingo Pascha.

Za cenne dokumenty i informacje dziękuję panu Ingo Paschowi i panu Marcinowi Szczygielskiemu. Panu Kennethowi Schullerowi z Standesamt Braunlage dziękuję za potwierdzenie autentyczności dokumentów. Za przetłumaczenie dokumentów z języka niemieckiego dziękuję Aleksandrowi Jankowskiemu, a za pomoc w ich opracowaniu bibliograficznym Agacie Łysakowskiej-Trzoss.

Przypisy

²⁵ Informacja p. Marcina Szczygielskiego z 2 listopada 2018 r.

²⁶ Informacja p. Marcina Szczygielskiego z 2 listopada 2018 r.

²⁷ P. Gacek, Ina Benita. Za wcześnie na śmierć, Warszawa 2018, s. 303.

²⁸ Komentarz użytkownika publicradio z 4 lutego 2018 r. DeS, Bułhak, Janina – Ina Benita, Ilustrowany Tygodnik Polski.

²⁹ Komentarz użytkownika ITP z 16 września 2018 r. DeS, Bułhak, Janina – Ina Benita, Ilustrowany Tygodnik Polski.

Polecamy książkę Marka Telera – „Zapomniani artyści II Rzeczypospolitej”

Autor: Marek Teler Tytuł: „Zapomniani artyści II Rzeczypospolitej” Wydawca: PROMOHISTORIA [Histmag.org] i Wydawnictwo CM ISBN: 978-83-65156-30-3 e-book / 978-83-66371-35-4 papier Stron: 264 Oprawa: miękka Formaty: PDF, EPUB, MOBI (bez DRM i innych zabezpieczeń) 35 zł (papier)

Książkę można też kupić jako e-book, w cenie 14,90 zł. Przejdź do możliwości zakupu e-booka!