Gérard Bardy – „Charles de Gaulle. Biografia katolika i męża stanu” – recenzja i ocena

Przeczytaj fragment tej książki

Mało jest na rynku biografii polityków, które koncertują się na ich życiu duchowym. Jak sami wiemy, częściej już możemy przeczytać fragmenty poświęcone pikantnym szczegółom z ich życia osobistego oraz towarzyszącym ich działalności politycznej skandalom. Z tych schematów wyłamuje się książka francuskiego dziennikarza Gérarda Bardy'ego: „Charles de Gaulle. Biografia katolika i męża stanu”.

Praca francuskiego dziennikarza liczy 368 stron. Składa się z prologu oraz ośmiu rozdziałów. Autor rozpoczyna swoją narrację od wywodu na temat wiary generała, aby następnie przejść do opisu dwóch tytułowych, pełnionych przez niego ról życiowych: katolika oraz męża stanu. Warto wspomnieć o stylu pracy: ciekawym i barwnym, który sprawia, że biografię czyta się błyskawicznie.

Przyznam, że przystępując do lektury, miałem pewne obawy. Sądząc po tytule, w którym wyeksponowane zostały słowa „Biografia katolika”, sądziłem, że książka będzie rodzajem „świeckiej hagiografii” generała de Gaulle'a. Na szczęście tak nie jest, co było dla mnie miłym zaskoczeniem. Autor, choć skupia się przede wszystkim na życiu duchowym Charles'a de Gaulle'a, nie zapomina o jego życiu prywatnym oraz działalności politycznej. Choć trzeba przyznać, że to ostatnie jest wyraźnie dodatkiem do głównej opowieści, którą jest wiara generała oraz wpływ, jaki miała ona na jego decyzje oraz postępowanie podczas jego długiego, blisko 80-letniego życia.

Zaletą książki jest niewątpliwie bogaty materiał źródłowy, z którego czerpał autor (np. pamiętniki de Gaulle'a, dostępne zresztą w języku polskim), choć ze względu na temat pracy najcenniejsze okazały się chyba rozmowy przeprowadzone z osobami, które miały na co dzień styczność z generałem. Dzięki temu poznajemy różne opinie na temat postaci Charles'a de Gaulle'a, podejmowanych przez niego inicjatyw lub problemów, z którymi musiał mierzyć się w swoim życiu. De Gaulle przedstawiony jest w książce przede wszystkim jako katolik, ale również jako kochający ojciec i mąż (wzruszające są fragmenty o cierpiącej na zespół Downa córce de Gaulle'a, Anne), przywódca Wolnych Francuzów czy premier, a później jako katolicki prezydent laickiej Francji.

Do wad książki zaliczyłbym zbyt obszerne i według mnie niepotrzebne rozwodzenie się autora o kościele francuskim za czasów de Gaulle'a. Szczególnie ma to miejsce w rozdziale, który dotyczy II wojny światowej. Te fragmenty są czasem tak długie, że łatwo zapomnieć, o czym się tak naprawdę czyta – kilkakrotnie łapałem się na wrażeniu, że to bardziej praca dotycząca problemów kościoła francuskiego w wieku XX.

Dla dociekliwych (i znających bardzo dobrze język francuski) na końcu książki została umieszczona bibliografia. Wydawnictwo postarało się też o sporą ilość przypisów rzeczowych, które uzupełniają główny wywód lub pomagają lepiej zrozumieć pewne kwestie czy pojęcia. Od strony edytorskiej trudno by więc było coś książce zarzucić, gdyby nie zupełny i bardzo doskwierający brak materiału ilustracyjnego. Praca według mnie sporo na tym traci. Z chęcią zobaczyłbym kilka trudnych do samodzielnego znalezienia zdjęć generała, korespondujących z tekstem książki i będących jego uzupełnieniem.

Długo zastanawiałem się, komu można polecić tę pozycję. Uważam, że książka zainteresuje wszystkich tych, którzy chcą przybliżyć sobie postać tego sławnego francuskiego polityka i żołnierza z mniej znanej – duchowej – strony. Według mnie to ważny, a często pomijany aspekt życia wielu sławnych ludzi. Poza tym warto czasem odpocząć od biografii tyranów, krwawych władców lub dyktatorów, aby przeczytać taką jak ta autorstwa Gérarda Bardy'ego.

Redakcja i korekta: Agnieszka Kowalska