Hagia Sophia: zamiast muzeum będzie meczet
Hagia Sophia z dobudowanymi przez muzułmanów czterema minaretami (fot. Arild Vågen, CC BY-SA 3.0 ) Zobacz także:
Przypomnijmy, że budowa pierwszej bazyliki została rozpoczęta w 326 roku podczas panowania Konstantyna Wielkiego, a dobiegła końca w 360 roku – już za rządów jego syna Konstancjusza II. Później dwukrotnie ją niszczono i odbudowywano. Znana nam dziś bryła została wzniesiona za czasów Justyniana I Wielkiego, czyli w latach 532–537.
Przez 900 lat kościół Mądrości Bożej, wzniesiony jako miejsce liturgii Kościoła wschodniego, był siedzibą patriarchy Konstantynopola i miejscem koronacji cesarzy bizantyjskich. W 1453 roku, kiedy Turcy osmańscy zdobyli miasto, sułtan Mehmed II wydał rozkaz, aby Hagię Sophię przekształcono w meczet. Z kolei w 1934 roku, tuż po przejęciu władzy przez Mustafę Kemala Atatürka i proklamowaniu republiki, świątynię zamieniono w muzeum. Był to jeden z elementów jego polityki wprowadzającej szereg reform politycznych, gospodarczych i kulturalnych, mającej na celu przekształcenie Imperium Osmańskie w nowoczesne i świeckie państwo narodowe.
Taka sytuacja obowiązywała do lipca 2020 roku. W ubiegłym tygodniu Najwyższy Sąd Administracyjny w Turcji unieważnił dekret rządowy z 1934 roku, a Hagia Sophia podnownie stała się meczetem. Tym samym zakwestionowano legalność decyzji Atatürka.
Decyzja sądu i prezydenta wywołała międzynarodowe wzburzenie. Głos zabrała m.in. minister kultury Grecji Lina Mendoni, która w wydanym oświadczeniu wyjaśniła:
Dzisiejsza decyzja, podjęta w wyniku woli politycznej prezydenta Erdogana, jest jawną prowokacją wobec cywilizowanego świata, który uznaje wyjątkową wartość i ekumeniczny charakter tego zabytku
Źródła:
www.rmf24.pl, www.tvn24.pl, www.wiadomosci.dziennik.pl
