Staropolski parlamentaryzm - jak funkcjonował ustrój I RP?
Staropolski parlamentaryzm:
Przywileje szlacheckie i kształtowanie się ustroju za Jagiellonów
Ustrój Rzeczypospolitej kształtował się przez długi czas już za panowania Jagiellonów. Za jedną z jego podstaw możemy z pewnością uznać przywileje szlacheckie. Ważnymi wydarzeniami wpływającymi na kształt państwa, ustroju i stosunków społecznych w Rzeczypospolitej były także kolejne unie z Litwą. W jaki sposób doszło do nadania kolejnych szlacheckich przywilejów? Jak doszło do kolejnych unii pomiędzy Koroną Królestwa Polskiego, a Wielkim Księstwem Litewskim? i jak kształtował się ustrój polskiego państwa w epoce jagiellońskiej? Tego dowiesz się z naszych artykułów!
Wielkie bezkrólewie i powstanie artykułów henrykowskich
Wydarzeniem, które ustaliło ostateczny wygląd ustroju Rzeczpospolitej, sposób elekcji nowego władcy i najważniejsze procedury funkcjonujące w polskim Sejmie było wielkie bezkrólewie. To wtedy szlachta stojąc w obliczu wyboru nowego władcy ustaliła ostatecznie i spisała wiele zasad, które funkcjonowały do końca istnienia I Rzeczypospolitej. Czym była konfederacja warszawska? Co zawierały artykuły henrykowskie? Dlaczego na tron wybrano Henryka Walezego? O tym piszemy w poniższych tekstach.
Czym są zjazd konwokacyjny, elekcja viritim, liberum veto, czy konfederacja?
Z ustrojem I Rzeczypospolitej i staropolskim parlamentaryzmem związanych jest wiele pojęć często niezrozumiałych dla współczesnego odbiorcy. W poniższych tekstach tłumaczymy czym są zjazd konwokacyjny, elekcja viritim, liberum veto, konfederacja i wiele innych.
Inne aspekty życia publicznego w I Rzeczypospolitej
Od naszych staropolskich przodków dzielą nas setki lat. Dlatego mimo wielu podobieństw w naszych postawach i społecznych, czy politycznych zachowaniach bardzo wiele nas różni. Czym dla dawnych Polaków był patriotyzm i zdrada? Jak wyglądała dyplomacja i jak wyjaśniano polityczne skandale? I w końcu jak naprawdę wyglądał stosunek szlachty do chłopów? Właśnie tego dowiesz się z poniższych artykułów.
Próby reform ustrojowych
Końcówka XVIII wieku to czas wielkich zmian w polskim państwie. Ich ukoronowaniem była Konstytucja 3 maja. Szlachta dostrzegła wiele wad w dotychczasowym działaniu państwa i postanowiła zreformować jego ustrój, mimo trudności związanych z ograniczoną przez obce mocarstwa suwerennością. Jak doszło do uchwalenia Konstytucji 3 maja? Dlaczego była ona rewolucją w polskim ustroju? Czy była legalna? I jak zmiany przyjęło szlacheckie społeczeństwo? O tym przeczytasz w poniższych artykułach.
Czego możemy się nauczyć od sejmu staropolskiego?
Czy staropolski parlamentaryzm powinien być dla współczesnych Polaków ważny? Jak staropolski sejm funkcjonuje w pamięci zbiorowej? I czego możemy się nauczyć od naszych przodków?
Warto przeczytać!
Te książki warto przeczytać, jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o staropolskim parlamentaryzmie i o tym jak funkcjonował ustrój I RP.
