W tych miejscach pamiętają o Polakach
Pomnik Ignacego Jana Paderewskiego w Meksyku
Choć polski pianista, kompozytor i polityk był za życia nie tylko podziwianym artystą, ale i wielkim mężem stanu, to próżno szukać jego szczególnych związków z Meksykiem. W Ameryce Północnej Paderewski rzeczywiście był gwiazdą jako pianista i bohaterem jako orędownik sprawy polskiej, ale mowa tu o Stanach Zjednoczonych. W samym Meksyku nie prowadził ani działalności artystycznej, ani misji dyplomatycznych. Jego pomnik stanął staraniami tamtejszej Polonii i znajduje się na jednej z największych alei w mieście Meksyk – Paseo de la Reforma. Został odsłonięty w 2001 roku, choć samo popiersie powstało i było prezentowane już w latach 40. ubiegłego stulecia.
Pomnik Marszałka na Maderze
Od grudnia 1930 do marca 1931 roku Józef Piłsudski przebywał na Maderze. Pobyt na portugalskiej wyspie wiązał się z próbą powrotu do zdrowia przez schorowanego już wówczas Piłsudskiego. W podróży towarzyszyli mu m.in. osobiści lekarze, którzy nadzorowali rekonwalescencję. O wyjeździe marszałka pisały portugalskie media, a jego pobyt został upamiętniony – w Funchal znajduje się popiersie Piłsudskiego.
Pomnik katyński w Johannesburgu
Pomniki upamiętniające ofiary zbrodni katyńskiej wzniesiono nie tylko w Polsce, ale też w Anglii, Austrii, Stanach Zjednoczonych, Szwecji czy na Węgrzech. Śladem aktywności Polonii w Afryce jest pomnik katyński w Johannesburgu. Obiekt został wzniesiony w 1981 roku i znajduje się w James & Ethel Gray Park w peryferyjnej dzielnicy miasta.
Pomnik Fryderyka Chopina w Szanghaju
Polski kompozytor zaliczany jest do najważniejszych twórców doby romantyzmu. Chopina upamiętniają różnego rodzaju festiwale, w tym przede wszystkim słynny Konkurs Chopinowski, ale też liczne pomniki. Poza Polską można je oglądać w Albanii, Austrii, Brazylii i Francji, ale też w kilku krajach azjatyckich – Japonii, Singapurze i Chinach. W państwie środka stanął największy pomnik Chopina na świecie. Monument znajduje się w parku im. dr. Sun Jat-sena. Został odlany w Polsce, a jego twórczynią jest Lu Pin. Mniejsza kopia pomnika znajduje się w Pekinie.
Pomnik-mauzoleum Władysława III Warneńczyka w Warnie
Śmierć polskiego króla podczas wojny z Turcją owiana jest aurą tajemniczości. Choć powszechnie przyjmuje się, że Władysław Jagiellończyk (jak go wówczas nazywano) poległ podczas w listopadzie 1444 roku w bitwie pod Warną, to ciała władcy nie odnaleziono. W 1935 roku roku w bułgarskiej Warnie utworzono mauzoleum, symbolicznie upamiętniające polskiego króla.
Pomnik Tadeusza Kościuszki w Waszyngtonie
O zasługach polskiego generała pamięta się dziś nie tylko nad Wisłą, ale także w Ameryce. Uczestnika wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych upamiętnia w USA aż siedem monumentów. Najbardziej znany znajduje się w stolicy – Waszyngtonie w pobliżu Białego Domu. Odsłonięto go już w 1910 roku
Pomnik papieża w Mikronezji
Trudno byłoby wymienić wszystkie pomniki, wzniesione by upamiętnić Jana Pawła II. W Polsce jest ich ponad 300, a liczbę monumentów poza granicami kraju szacuje się na około 200. Tak duża liczba pomników w różnych częściach świata wynika zapewne z licznych pielgrzymek, które odbył polski papież, jak i jego długiego pontyfikatu. Jednym z najodleglejszych miejsc, gdzie można znaleźć pomnik Jana Pawła II jest Hagåtña, czyli stolica Guamu.
Pomnik Ernesta Malinowskiego w Peru
Polski inżynier zapisał się w Peru złotymi zgłoskami. Jego zasługi obejmują m.in. budowę i renowację budynków, ulic i mostów w Arequipie i okolicach czy udział w bitwie pod Callao. Za jego największe dzieło uchodzi jednak budowa Centralnej Kolei Transandyjskiej. Jest bohaterem narodowym Peru. W kraju tym upamiętnia go pomnik posadowiony na przełęczy Ticlio, na wysokości ponad 4800 metrów n.p.m., a także łatwiej dostępna płaskorzeźba w Limie, na stacji kolejowej Desamparados.
Pomnik Pawła Edmunda Strzeleckiego w Australii
Polski podróżnik, geograf i geolog prowadził pionierskie badania w Australii i Tasmanii. To właśnie na antypodach pamięć o jego dokonaniach wciąż jest żywa. W swoim dorobku naukowym miał on m.in. opracowanie map dla regionu Gippsland, etnograficzne opisanie zwyczajów miejscowych społeczności czy odkrycie w Australii złóż złota. Był to pierwszy Polak, który okrążył świat w celach naukowych. W niewielkim mieście Jindabyne w stanie Nowa Południowa Walia znajduje się pomnik Strzeleckiego.
Zapisz się za darmo do naszego cotygodniowego newslettera!
Bibliografia
Opracowania:
I. Grzesiuk-Olszewska, A.K. Olszewski, Pomniki Fryderyka Chopina, Warszawa 2017.
L. Jaczynowski, Domniemane miejsca spoczynku Władysława III Warneńczyka, [w:] Z dziejów wychowania fizycznego, sportu i turystyki w Polsce i w Europie (red.) J. Kosiewicz et. al., Częstochowa 2016.
I. Wyszowska, A. Hinc, Paweł Edmund Strzelecki (1797-1873) – dziedzictwo i pamięć w perspektywie turystyki biograficznej, „Turystyka Kulturowa” nr 3, 2021, s. 236-268.
Źródła internetowe:
muzeumpolonii.uw.pl, polonia.edu.pl, ipn.gov.pl, rp.pl, polskieradio.pl, idearepublica.pl
