Długie narodziny Polski
(strona 2)Człowiek w swojej naturalnej chęci porządkowania rzeczy próbuje wyznaczyć konkretną datę początku i końca wydarzenia lub procesu. W przypadku kształtowania państwowości to zadanie karkołomne. Początków narodu i państwa polskiego może być co najmniej kilka, bo przecież państwo to nie tylko forma organizacji społeczeństwa, ale także abstrakcyjna wartość z którą czujemy się związani.
Alegoria Konstytucji 3 maja autorstwa Daniela Chodowieckiego. Wśród postaci widoczni chłopi (domena publiczna). Wraz z kryzysem państwa w XVIII wieku coraz częściej zaczęto mówić o potrzebie poszerzenia pojęcia narodu. Szlachta, pomimo potencjału kulturowego i ekonomicznego, coraz mniej czuła się na sile, aby być jedynym dysponentem władzy. Do tego dochodziły oświeceniowe prądy myślowe, które coraz mocniej podważały feudalne stosunki w świecie. Konstytucja 3 Maja – choć w jeszcze dość konserwatywnej formie – do pojęcia narodu zaczęła wliczać również stan trzeci. Była to jednak jedynie deklaracja.
Proces tworzenia nowoczesnego narodu miał się dopiero zacząć. Towarzyszył temu trudny okres utraty niepodległości i rodzące się wraz z nią pytania o istnienie polskiego narodu. Jednakże to w czasie rozbiorów idea państwa polskiego okazała się być bytem zakorzenionym, przynajmniej w warstwie szlacheckiej i mieszczańskiej. Dużo gorzej było z unarodowieniem wsi, dla której nadal polskość bardziej wiązała się z feudalnym uciskiem niż swobodami. Poczucie wspólnoty etnicznej ostatecznie na wsi zwyciężyło, ale nie do końca w pełni inkorporowało dawnych włościan do narodu. W dwudziestolecie międzywojenne Polacy wchodzili nie tylko podzieleni na pochodzących z trzech zaborów, ale także z animozjami i zaszłościami społecznymi, które co jakiś czas wybuchały demolując poczucie wspólnoty narodowej. Okres rozbiorów i odzyskiwania niepodległości to zresztą tworzenie już zupełnie nowego państwa, co prawda czerpiącego z tożsamości i historii staropolskiej, ale jednocześnie pragnącego wszystko rozpocząć na nowo, czego najwyraźniejszym dowodem było porzucenie monarchii na rzecz republikanizmu. Duch dawnej epoki jednak pozostał, czy to w literaturze, czy to w nazewnictwie, czy to w kulturze.
Czy więc początek?
Mieszko I (domena publiczna) Procesy kształtowania się państwa i narodu nie miał więc wiele wspólnego z samym aktem chrztu Mieszka. Były raczej związane z emancypacją kolejnych grup spod patrymonialnej władzy monarchów, aż do porzucenia monarchii na rzecz nowoczesnej republiki. Zadecydowały o tym w moim przekonaniu trzy okresu – rozbicie dzielnicowe, zanik dynastyczności tronu i upadek Rzeczpospolitej. Wobec tych wydarzeń chrzest z 966 ma znacznie drugorzędne.
Czy wobec tego nie należy świętować 1050-lecia tego wydarzenia? Nie powinno się przypisywać mu zbyt wiele znaczenia, choć dla potrzeb systematyzacji chronologii wyznaczenie w dniu chrztu początku państwa nie jest do końca nieuzasadnione. Choć trudno w tym czasie mówić o państwie jako uniwersalnej wartości i narodzie jako istniejącym bycie, to przecież chrzest Mieszka był wyrazem jego woli tworzenia oddzielnego i samodzielnego tworu politycznego. Był pierwszym znanym aktem o znaczeniu międzynarodowym czyniącego z osoby (a więc i kraju) Piasta podmiot w stosunkach między państwami. Zatem choć to emancypacja kolejnych grup społecznych utworzyła Polskę, to jednak idea niezależności powstała właśnie wtedy. I choć z pewnością dzisiejsza Polska wychodzi daleko poza wyobrażenia Mieszka I (a i pewnie przyjąłby ją z niechęcią) to wtedy, w 966 roku, dał on sygnał woli tworzenia oddzielnego państwa. Reszta zależała wyłącznie od nas i od tego jak losy tych ziem się potoczą.
W ramach uczczenia tego nieoczywistego, choć ważnego wydarzenia, Narodowy Bank Polski wydał specjalny banknot z wizerunkiem Mieszka i Dobrawy o nominale 20 złotych.
Polecamy także: Droga do niepodległości: Polacy (nie)Polacy
Artykuły publicystyczne w naszym serwisie zawierają osobiste opinie naszych redaktorów i publicystów. Nie przedstawiają one oficjalnego stanowiska redakcji „Histmag.org”. Masz inne zdanie i chcesz się nim podzielić na łamach „Histmag.org”? Wyślij swój tekst na: redakcja@histmag.org. Na każdy pomysł odpowiemy.
Redakcja: Tomasz Leszkowicz
Tekst jest częścią dodatku tematycznego do Histmag.org, opracowanego we współpracy z Narodowym Bankiem Polskim, poświęconego 1050. rocznicy chrztu Polski. Inspiracją do publikacji stał się banknot NBP „1050. rocznica chrztu Polski” o nominale 20 zł:
![]() | 1050. rocznica chrztu Polski nominał: 20 zł wymiary: 144 × 77 mm nakład: do 35 000 szt. Projektant: Krystian Michalczuk Zapoznaj się z dodatkowymi informacjami o banknocie! |
Tekst ma więcej niż jedną stronę. Przejdź do pozostałych poniżej.
Spodobał Ci się nasz materiał? Zapisz się do naszego newslettera!
Uwaga, wyświetliliśmy tylko ostatnio opublikowane komentarze. Zobacz wszystkie komentarze!
Wolna licencja – ten materiał został opublikowany na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0 Polska.
Redakcja i autor zezwalają na jego dowolny przedruk i wykorzystanie (również w celach komercyjnych) pod następującymi warunkami: należy wyraźnie wskazać autora materiału oraz miejsce pierwotnej publikacji – Portal historyczny Histmag.org, a także nazwę licencji (CC BY-SA 3.0) wraz z odnośnikiem do jej postanowień. W przypadku przedruku w internecie konieczne jest także zamieszczenie dokładnego aktywnego odnośnika do materiału objętego licencją.
UWAGA: Jeśli w treści artykułu nie zaznaczono inaczej, licencja nie dotyczy ilustracji i filmów dołączonych do materiału – w kwestii ich wykorzystania prosimy stosować się do wskazówek w opisie pod nimi lub – w razie ich braku – o kontakt z redakcją: redakcja@histmag.org
Znalazłem taką rozmowę: 2021-01-16 07:31
Gość: "CWC to mieszanka genetyczna stepowców z rolnikami. Jedyne miejsce gdzie te dwie populacje się stykały ze sobą to Ukraina więc tylko tam mogła powstać CWC"
- - Ja to miejsce, tę Ukrainę, gdzie powstało CWC, nazywam przedpolem Karpat. Pozostałości kontaktów jamowych i protosznurowych znajdywane są w pasie od Dolnego Dunaju do Wyżyny Lubelskiej, np. Hubinek (Machnik, Krisiansen, Iwanowa, Frinculeasa)."
A na to teraz piszesz, jakbyś odkrył jakiś skandal międzynarodowy:
1) " Nie pisz takich bzdur to nie będziesz się ich musiał później wstydzić.....
Z tą Polską Południowo-Wschodnią która jest według Ciebie Ukrainą to nieźle odjechałeś......"
2) "StP tu kiedyś napisał że dla niego południowo-wschodnia Polska to nie Polska tylko Ukraina :))))
Dla niektórych tutaj Polska zaczyna się dopiero na zachód od Dunajca więc nic dziwnego że Kraków to dla nich południowo-wschodnia Polska."
- - Jaki ma związek Twoja "mieszanka genetyczna" na "Ukrainie" z moim "przedpolem Karpat", gdzie znaleziono jakiś elementy kultury przed-DWC, oznaczone jako CWC-X ? i co znaczy, że południowo-wschodnia Polska to dla mnie UKRAINA?
I jaki powód do pośmiewiska z niby skandalu?
Odpowiedz
Zrobiłem to od razu.
Odpowiedz
Uprzejmie informujemy, że pojawiła się już możliwość komentowania bezpośrednio za pośrednictwem serwisu Histmag.org. Serwis Old.Histmag.org będziemy w ciągu najbliższych kilku tygodni/miesięcy zamykać, prosimy więc o przechodzenie do wysyłania komentarzy bezpośrednio z Histmag.org.
Odpowiedz
@ Gość: Michał Świgoń
- Otwieram właśnie Histmag.org i... co dalej? Który link uruchomić i jaka stronę otworzyć?
Odpowiedz
https://histmag.org/dlugie-narodziny-polski-13140/ :) Podobnie w przypadku komentarzy pod innymi materiałami - należy usunąć "old." z adresu, by przejść na właściwy serwis.
Odpowiedz
@ Gość: Michał Świgoń
Bez olda nic się mi nie otwiera z Histmagu.
Odpowiedz
Proszę spróbować skorzystać na miejscu z pomocy kogoś lepiej znającego się na komputerach, sam na odległość niestety nie dam rady pomóc, a serwis Histmaga normalnie i bez problemu działa setkom tysięcy odwiedzających nas ludzi. :) Na razie jeszcze old.histmag.org nie zamykamy, ale jest to konieczność i kwestia kilku tygodni/miesięcy.
Odpowiedz
@ Gość: Michał Świgoń
Problem w tym, iż nie wiem,, po której stronie przyczyna, skoro mam od dwóch przeglądarek taki sygnał:
https://histmag.org
Wystąpił problem z certyfikatem zabezpieczeń tej witryny sieci Web
Certyfikat zabezpieczeń przedstawiony przez tę witrynę sieci Web został wystawiony dla adresu innej witryny.
Problemy z certyfikatem zabezpieczeń mogą wskazywać na próbę oszukania Cię lub przechwycenia danych, które wysyłasz do serwera.
Zaleca się zamknięcie tej strony sieci Web i przerwanie przeglądania tej witryny sieci Web.
…………………………….
Podczas próby otwarcia zabezpieczonej witryny sieci Web w ...
https://support.microsoft.com/pl-pl/help/931850
Certyfikat zabezpieczeń przedstawiony przez tę witrynę nie został wystawiony przez zaufany urząd certyfikacji.
Problemy z certyfikatem zabezpieczeń mogą wskazywać na próbę oszukania Cię lub przechwycenia danych, które wysyłasz do serwera.
Zaleca się zamknięcie tej strony sieci Web i przerwanie przeglądania tej witryny sieci Web.
Odpowiedz
Tak jak pisałem, udzielenie pomocy na odległość może być niestety bardzo trudne. Poproszę o informację na m.swigon@histmag.org, jakich przeglądarek i w jakich wersjach Pan używa.
Odpowiedz
@ Gość: Michał Świgoń
Właśnie oto chodzi, że strona old działa na starych systemach (mam vistę), ze starymi wersjami przeglądarek (Opera 36 - ostatnia wersja, podobnie jest z Chrome), a nowa strona - nie. Rozumiem, że dla portalu mniejszym złem jest utrata czytelnika (ja się do nich zaliczam) niż utrzymywanie obu stron.
Odpowiedz
Rozumiem. Być może jest jakaś możliwość otworzenia strony WWW mimo wskazywania błędu z certyfikatem - proszę wczytać się w komunikat i spróbować. Niestety, w żaden inny sposób nie dam rady pomóc, poza sugestią zakupu nowszego komputera (lub instalacji na nim nowszego systemu operacyjnego, jeśli to możliwe).
Odpowiedz
Tylko mtDNA? https://www.researchgate.net/publication/348592575_Przestrzen_osadnicza_wczesnosredniowiecznego_Radomia_tom_3_Stanowisko_4_Badania_interdyscyplinarne_Settlement_Space_of_Early_Medieval_Radom_vol_3_Site_4_Interdisciplinary_Studies_Eds_T_Baranowski_K_Sk
Odpowiedz
@ dr Uk, "Liederholm badał DNA fatjanowców i w swojej publikacji napisał kilka razy że Ftajanowcy według niego przyszli do Rosji z Ukrainy gdzie żyły obok siebie populacje stepowców i neolitycznych rolników."
- Chociaż jestem tylko matołkiem, ale napioałem do samo wcześniej niż dr Uk.! Mianowicie po przemigrowaniu tej zachodniej pętli, jak piszą Nordqvist i Heyd proto-Fatjanowcy rozsiedli się w Przybałtyce i nad górnym i częściowo Środkowym Dnieprem i po czasie, już bezpośrednio stąd jako z ostatniej tymczasowej ojczyzny, niewielkimi grupami osiedlali się na/w Powołżu.
"To samo widać na narysowanej przez niego mapce gdzie jest wyraźna strzałka prowadząca z Ukrainy przez Białoruś do Rosji. "
- Ale proszę zauważyć, że ta strzałka nie oznacza startu migracji z środkowego Dniepru, lecz raczej od Przykarpacia (Dniestr...). Ta strzałka jakby przeskakiwała nad Podnieprzem. To ma swoją wymowę. Autorzy piszą, że archeologiczne spotkania między kulturą jamową a pączkującym CWC odbywały się w paśmie Przykarpacia, od Dolnego Dunaju po lubelskie Roztocze (wymienia się tu Hubinek, Łubcze i chyba Mirocin), a ich przebywanie nad Dnieprem było później.
"W tej publikacji o DNA fatjanowców nie jest ani razu wspomniana nazwa Polski w żadnym kontekście więc oczywiście nie jest też wspomniana w dyskusji na temat ojczyzny fatjanowców. Dlaczego StP i paru innych pisujących tu matołków nie potrafią tego zrozumieć i upierają się przy całkowicie niedorzecznych teoriach o Polsce jako ojczyźnie PIE i ojczyźnie Indosłowian?
- Ale o tym piszą archeolodzy, wspominani wyżej Nordquist i Haeyd, Krywalcewicz i inni. Także i nasz Machnik, który wskazywał na pochodzenie licznych elementów pochówków i kultu zmarłych na środkowym Dnieprze z... (o zgrozo!) Podkarpacia! Widocznie przeniesione były przez migrujących proto-Fatjanowców. Wspomina też o tym Krywalcewicz.
To nawet taki matoł jak ja te dane archeologiczne łatwo kojarzę z Fatjanowcami.
"upiera zię przy teoriach o ojczyźnie Indosłowian"
- - Nie, nie Indosłowian lecz... Indoeuropejczyków! Tu przecież byli i stąd wyszli też R1b i to w obydwu podstawowych kulturach PIE.
Dlatego takie podsumowanie u Anny (ona!) Linderholm:
http://www.tropie.tarnow.opoka.org.pl/images/polska-region1-pd-wsch.jpg
Odpowiedz